Fanfares en film: blaasinstrumenten op het witte doek

Fanfares en harmonies hebben filmmakers al langer dan vandaag geïnspireerd. Onze dirigent Patrick maakte dit boeiende overzicht.

Uit  Ernest Claes “De Fanfare St.Jansvrienden” hebben we in een vorig Klokje al geciteerd. Op papier blijft dit één van de prachtigste beschrijvingen over het wel en wee van een muziekgezelschap. Ook op het witte doek zijn er een aantal pareltjes te bekijken. Ik geef een korte opsomming .Voor sommigen een open deur, voor anderen misschien een ontdekking.

Fanfare

De moeder van alle  Nederlands­talige fanfarefilms is zonder twijfel ‘Fanfare’ uit 1958. De film was het speelfilmdebuut van Bert Haanstra en wordt gezien als uniek in de Nederlandse cinema. De film speelt zich af in het fictieve dorpje Lagerwiede dat een goede fanfare telt, ‘Kunst en Vriendschap’ geheten. Deze fanfare wil deelnemen aan een concours en heeft een grote kans in de prijzen te vallen. Tijdens de voorbereiding op dat concours breekt echter ruzie uit tussen twee muzikanten. Als gevolg daarvan wordt de vereniging verdeeld in twee kampen die beiden onder eigen naam willen deelnemen aan het concours. Een componist schrijft voor beide orkesten een afzonderlijke compositie; op het eerste gehoor zijn het twee totaal verschillende stukken. Na veel verwikkelingen arriveren beide orkesten gelijktijdig op het podium van het concours en beginnen eveneens gelijktijdig hun eigen stuk te spelen. Dan blijken beide stukken perfect in elkaar te passen. Het concours  wordt gewonnen .

De filmmuziek van Jan Mul is als dubbelmars uitgegeven onder de naam “Fanfare in Es”

Zie ook:  https://www.youtube.com/watch?v=v8ia00cJ8nE

Brabançonne

Een erg recente en Vlaamse tegenhanger vind je in ‘Brabançonne’ uit 2014. De Vlaamse harmonie Sint-Cecilia uit Staaikerke en de Waalse harmonie En Avant zijn allebei geselecteerd voor de grote Europese finale. Het Waalse En Avant pakt uit met de fantastische trompettist Hugues. Hugues is zo geweldig tijdens zijn solo dat Willy, van het Vlaamse Sint-Cecilia, alles moet geven, de hoogste noot, de langste noot, de laatste noot… Willy valt dood op scène. Tot ieders verrassing worden beide harmonies geselecteerd voor de finale. Maar wat zullen de Vlamingen doen zonder hun beste muzikant? Elke, de dochter van dirigent Jozef, heeft een idee. Een transfer! Wat op voetbalgebied naadloos werkt, blijkt heel wat moeilijker in de muziekwereld. De jonge, knappe Hugues wekt heel wat emoties op in het kalme Staaikerke. Zijn transfer drijft het conflict tussen Sint-Cecilia en En Avant ten top.

Trailer:  https://www.youtube.com/watch?v=jGN5XUxRBdU

Brassed Off

Voor de liefhebbers van brassbands hebben we natuurlijk het onevenaarbare ‘Brassed Off’ uit 1996. Brassed Off is een Britse tragikomische film uit 1996 door Mark Herman. Het verhaal gaat over de nasleep van de Thatcheriaanse jaren in Groot-Brittannië, maar is tevens een liefdesgeschiedenis. De film schetst een beeld van het leven in een typisch Noord-Engels mijnwerkersstadje na de grote sluitingen van de koolmijnen, die met verpaupering en sociale onrust gepaard gingen. Het verhaal draait om de blaaskapel van de mijn van Grimley, ergens in Yorkshire.. De muziek in de film wordt gespeeld door de bekende ‘Grimethorpe Colliery Band’.

Deze film belicht dit drama vanuit de sociale kant: aan elke mijn was vroeger een fiere muziekkapel verbonden en onderling werden muziekwedstrijden georganiseerd. De sluiting van de mijn betekent voor deze muzikanten-mijnwerkers meteen ook het einde van hun sociaal leven.

Enkele fantastische muzikale clips :
Concerto d’Aranjeuz:  https://www.youtube.com/watch?v=zo8hIc7DpuE
Danny Boy:   https://www.youtube.com/watch?v=6F5vBsY9VZ8
Willem Tell Ouverture:  https://www.youtube.com/watch?v=al0V6FsyNWY
Intussen is er ook een toneelbewerking van gemaakt: iets voor een volgend project ?

 ‘Het bezoek van de fanfare’

Zeker ook niet te versmaden is de Amerikaans-Frans-Israëlisch prent  uit 2007 : ‘La Visite de la fanfare’. De Egyptische politiefanfare van Alexandrië is uitgenodigd in Israël om een Arabisch cultureel centrum in te huldigen. Aangekomen op het vliegveld is de groep volledig op zichzelf aangewezen en vergist zich van weg. De muzikanten belanden in een onooglijk dorpje. Ze zijn verplicht er de nacht door te brengen. Zo goed mogelijk proberen ze om te gaan met de Israëlische inwoners en de energieke restaurant­uitbaatster.

https://www.youtube.com/watch?v=j86osVy_0bU

En er zijn nog meer interessante films

- ‘Mirage d’amour avec fanfare’ uit 2014’: een Belgisch-Frans-Zwitserse coproductie. 1925. In een Chileens mijndorp wordt de dochter van een anarchistische kapper voor het eerst smoorverliefd op een trompettist. De strijd tegen de dictatuur leidt hen naar een tragisch einde.

- ‘An African Brassband’: een documentaire over de rol en functie van een brassband in de plaatselijke gemeenschap

https://www.youtube.com/watch?v=Qjio-y6J0ME

- De nieuwe Amerikaanse TV-serie ‘Treme’ die zich afspeelt  in New Orleans na de verwoestende doortocht van orkaan Katrina  draait  o.a. over het wel en wee van een brassband.

Openingsscène:   https://www.youtube.com/watch?v=TrO7ISerVf8

- Als laatste en zeker  niet als minste zetten we graag de tekenfilm uit 2005 van Dieter Dresselaers nog eens in de picture: ‘De Sussen en de Geuzen’: twee dorpfanfares zijn tegelijkertijd op weg naar de kerk. De ene begeleidt een begrafenisstoet ,de andere een huwelijksoptocht. De onvermijdelijke ontmoeting heeft kakofonische gevolgen

https://www.youtube.com/watch?v=YkzButIlPsg

Deze selectie is een persoonlijke en selectieve. Indien u nog ergens een fanfare, harmonie, brassband bent tegen gekomen op het witte doek laat het de redactie weten.

Patrick, de Steven Spielberg van de fanfare